روشنایی یکی از ارکان اصلی در طراحی و ساخت هر بنایی است. انتخاب تجهیزات برق ساختمان مناسب، علاوه بر تامین نور کافی، می‌تواند در زیبایی و دکوراسیون فضا نیز نقش بسزایی داشته باشد. در این مقاله به بررسی انواع تجهیزات روشنایی ساختمان که در هوشمند سازی ساختمان کاربرد بسزایی دارد می‌پردازیم.
لیست انواع تجهیزات برق ساختمان
تجهیزات روشنایی ساختمان نقشی حیاتی در توزیع و مصرف برق در یک بنا ایفا می‌کنند. انتخاب و نصب صحیح این تجهیزات، تضمین‌کننده‌ی امنیت، آسایش و کارایی سیستم الکتریکی ساختمان خواهد بود.
- سیم و کابل: از سیمبرای انتقال جریان الکتریکی در داخل لوله‌ها و قوطی‌های کلید و پریز استفاده می‌شود.از کابل برای انتقال جریان الکتریکی در مسافت‌های طولانی‌تر و به صورت دفنی در زیر زمین یا داخل دیوارها استفاده می شود.
- کلید و پریز: از کلید برای قطع و وصل جریان الکتریکی در مدارهای روشنایی و یا موتورها استفاده می شود و از پریزبرای اتصال وسایل برقی به شبکه برق استفاده می گردد
- فیوز : برای حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر اضافه جریان و اتصال کوتاه به کار می‌رود.
- لوله و قوطی کلید و پریز:برای عبور سیم‌ها از داخل دیوارها و سقف به کار می‌رود.
- تابلو برق:برای توزیع برق در ساختمان و حفاظت از تجهیزات الکتریکی به کار می‌رود.
- تجهیزات روشنایی: از لامپ برای تولید نور در محیط‌های مختلف ساختمان و از چراغبرای هدایت و پخش نور لامپ در محیط استفاده می شود.
- تجهیزات جانبی: کانال و داکت برای عبور سیم‌ها در روی دیوار و سقف به کار می‌رود. چسب برق برای عایق‌بندی سیم‌ها و اتصالات الکتریکی استفاده می‌شود.
کلیدها و پریزها
کلیدها و پریزها از جمله اجزای جدایی‌ناپذیر تجهیزات روشنایی ساختمان هستند که وظایف مختلفی را در توزیع و کنترل جریان الکتریکی بر عهده دارند. از انواع کلید ها می توان به( کلیدهای ساده، دو پل،تبدیل و صلیبی و … ) و همچنین از انواع پریزها می توان به(پریزهای ساده، پریزهای ارت‌دار، پریزهای تلفن، پریزهای آنتن و پریزهای شبکه و…) اشاره کرد.
سیم و کابل ها
یکی از مهم ترین تجهیزات روشنایی ساختمان سیم ها و کابل ها هستند؛ سیم و کابل به عنوان شریان‌های حیاتی سیستم برق، وظیفه‌ی انتقال جریان الکتریکی را در ساختمان‌ها و سایر تأسیسات بر عهده دارند. شناخت انواع مختلف سیم و کابل، کاربردها و ویژگی‌های آنها، نقشی کلیدی در انتخاب و نصب صحیح آنها ایفا می‌کند.
انواع سیم
- سیم مفتولی: از رشته‌های مسی به هم تابیده شده تشکیل شده و برای سیم‌کشی داخل لوله‌ها و قوطی‌های کلید و پریز به کار می‌رود.
- سیم افشان: از رشته‌های مسی نازک به هم تابیده شده تشکیل شده و برای سیم‌کشی داخل تابلو برق و یا سیم‌های رابط بین وسایل برقی به کار می‌رود.
- سیم نایلونی: دارای روکش پلاستیکی از جنس نایلون است و برای سیم‌کشی روکار در داخل ساختمان به کار می‌رود.
- سیم نسوز: دارای روکش نسوز از جنس سیلیکون یا فایبرگلاس است و برای سیم‌کشی در مکان‌هایی که احتمال آتش‌سوزی وجود دارد به کار می‌رود.
انواع کابل
- کابل برق: برای انتقال جریان برق در مسافت‌های طولانی‌تر و به صورت دفنی در زیر زمین یا داخل دیوارها به کار می‌رود.
- کابل افشان: از رشته‌های مسی نازک به هم تابیده شده و برای کابل‌های رابط بین تجهیزات الکتریکی به کار می‌رود.
- کابل کنترل: برای انتقال سیگنال‌های کنترلی در سیستم‌های اتوماسیون و ابزار دقیق به کار می‌رود.
- کابل مخابراتی: برای انتقال اطلاعات در شبکه‌های مخابراتی به کار می‌رود.
کلیدهای تک پل، دوراهی و گروهی
کلیدها وظیفه‌ی کنترل و هدایت جریان الکتریکی را در تجهیزات روشنایی ساختمان بر عهده دارند. در این میان، کلیدهای تک پل، دوراهی و گروهی به عنوان پرکاربردترین نوع کلیدها، جایگاهی ویژه دارند.
- کلید تک پل: همانطور که از نامش پیداست، برای قطع و وصل جریان الکتریکی در یک مدار روشنایی به کار می‌رود. این نوع کلید ساده‌ترین نوع کلید است و در اکثر منازل و اماکن اداری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- کلید دوراهی: برای کنترل روشنایی از دو نقطه مجزا به کار می‌رود. این نوع کلید در مکان‌هایی مانند راه پله‌ها، اتاق‌های بزرگ و یا هر نقطه‌ای که نیاز به کنترل روشنایی از دو محل مختلف وجود دارد، کاربرد دارد.
- کلید گروهی:برای کنترل روشنایی چندین لامپ به طور همزمان به کار می‌رود. این نوع کلید در مکان‌هایی مانند رستوران‌ها، سالن‌های اجتماعات و یا هر نقطه‌ای که نیاز به روشن و خاموش کردن چندین لامپ به طور همزمان وجود دارد، کاربرد دارد.
کلیدهای اتوماتیک
برای قطع و وصل جریان الکتریکی در مدارهای قدرت به کار می‌رود. این نوع کلیدها در مقایسه با فیوزها، از دقت و سرعت عمل بالاتری برخوردارند و می‌توانند در شرایط مختلف، حفاظت کاملی از سیستم‌های الکتریکی را به عمل آورند.
انواع کلیدهای اتوماتیک
- کلید اتوماتیک فیکس: این نوع کلیدها دارای تنظیمات ثابتی هستند و برای حفاظت از مدارهای با بار ثابت به کار می‌روند.
- کلید اتوماتیک قابل تنظیم: این نوع کلیدها دارای تنظیمات قابل تنظیمی هستند و برای حفاظت از مدارهای با بار متغیر به کار می‌روند.
- کلید اتوماتیک موتوردار: این نوع کلیدها به وسیله موتور الکتریکی عمل می‌کنند و برای کنترل از راه دور و اتوماسیون سیستم‌های الکتریکی به کار می‌روند.
دیمر
دیمر یک مدار الکتریکی است که برای کنترل و تنظیم شدت نور لامپ‌های رشته‌ای و LED به کار می‌رود. دیمر با قطع و وصل کردن قسمتی از موج سینوسی برق، ولتاژ ورودی به لامپ را تغییر می‌دهد و در نتیجه، شدت نور لامپ را کم و زیاد می‌کند.
انواع دیمر
- دیمرهای ساده: این نوع دیمرها برای مصارف خانگی و لامپ‌های با توان کم مناسب هستند.
- دیمرهای صنعتی: این نوع دیمرها برای مصارف صنعتی و لامپ‌های با توان بالا مناسب هستند.
- دیمرهای هوشمند: این نوع دیمرها قابلیت کنترل از راه دور و برنامه‌ریزی را دارند.
سیستم روشنایی
اجزای سیستم روشنایی
- منابع نور: منابع نور، وظیفه‌ی تولید نور را در تجهیزات روشنایی ساختمان بر عهده دارند. لامپ‌های رشته‌ای، لامپ‌های LED، لامپ‌های CFL و لامپ‌های تخلیه گازی از جمله منابع نور متداول هستند.
- چراغ‌ها: چراغ‌ها برای هدایت و پخش نور لامپ در محیط به کار می‌روند. انواع مختلفی از چراغ‌ها مانند چراغ‌های سقفی، چراغ‌های دیواری، چراغ‌های آویز و چراغ‌های رومیزی وجود دارند.
- سیم و کابل: سیم و کابل برای انتقال جریان الکتریکی به منابع نور و تجهیزات روشنایی به کار می‌رود.
- کلید و پریز: کلید و پریز برای قطع و وصل جریان الکتریکی و کنترل روشنایی به کار می‌رود.
- تجهیزات جانبی: تجهیزاتی مانند دیمر، سنسورهای حرکتی و تایمرها نیز در سیستم روشنایی به کار می‌روند.
پرکاربردترین سنسورهای برق ساختمان
سنسورها به عنوان چشمان همیشه بیدار در تجهیزات روشنایی ساختمان ، نقشی حیاتی در ارتقا امنیت، آسایش و کارایی ایفا می‌کنند. این سنسورها با رصد و پایش محیط، اطلاعات را به تجهیزات الکتریکی ارسال می‌کنند و در نهایت، منجر به عملکردی خودکار و هوشمندانه می‌شوند. برای تصمیم گیری درباره انتخاب سنسور مناسب پروژه خود باید با بهترین برق کار صنعتی در تماس باشید.
سنسورهای حرکتی
برای روشن و خاموش کردن خودکار چراغ‌ها در مکان‌هایی مانند راه پله‌ها، پارکینگ‌ها، ورودی ساختمان و… به کار می‌روند.
صرفه‌جویی در مصرف انرژی، افزایش امنیت و آسایش
سنسورهای دود و گاز
برای هشدار در مواقع خطر و آتش‌سوزی به کار می‌روند.
سنسورهای فتوسل
برای روشن و خاموش کردن خودکار چراغ‌ها بر اساس میزان نور محیط به کار می‌روند.
سنسورهای چشمی
- برای باز و بسته کردن خودکار درب‌ها به کار می‌روند.
- افزایش آسایش و سهولت عبور و مرور
سنسورهای رطوبت
برای کنترل رطوبت محیط در مکان‌هایی مانند حمام‌ها، استخرها و… به کار می‌روند.
انواع کلیدهای مورد نیاز در سیم کشی برق ساختمان
در سیم‌کشی برق ساختمان، از انواع مختلف کلیدها برای مصارف گوناگون استفاده می‌شود.
کلیدهای تک پل
- برای قطع و وصل جریان الکتریکی در یک مدار روشنایی به کار می‌روند.
- موارد استفاده: روشن و خاموش کردن لامپ‌ها، پنکه‌ها و سایر تجهیزات روشنایی
کلیدهای دوپل
- برای کنترل روشنایی از دو نقطه مجزا به کار می‌روند.
- موارد استفاده: راه پله‌ها، اتاق‌های بزرگ و هر نقطه‌ای که نیاز به کنترل روشنایی از دو محل مختلف وجود دارد.
کلیدهای گروهی
- برای کنترل روشنایی چندین لامپ به طور همزمان به کار می‌روند.
- موارد استفاده: رستوران‌ها، سالن‌های اجتماعات و هر نقطه‌ای که نیاز به روشن و خاموش کردن چندین لامپ به طور همزمان وجود دارد.
کلیدهای صلیبی
- برای کنترل روشنایی از سه نقطه یا بیشتر به کار می‌روند.
- موارد استفاده: راهروهای بلند، سالن‌های بزرگ و هر نقطه‌ای که نیاز به کنترل روشنایی از چندین نقطه مختلف وجود دارد.
کلیدهای تبدیل
- برای تغییر مسیر جریان الکتریکی و کنترل روشنایی از دو نقطه مجزا به کار می‌روند.
- موارد استفاده: اتاق خواب‌ها، راهروها و هر نقطه‌ای که نیاز به کنترل روشنایی از دو نقطه مجزا با یک کلید وجود دارد.
کلیدهای دیمر
- برای تنظیم شدت نور لامپ‌های رشته‌ای و LED به کار می‌روند.
- موارد استفاده: ایجاد فضایی دلنشین و متناسب با نیاز، صرفه‌جویی در مصرف انرژی
کلیدهای مینیاتوری
- برای حفاظت از مدارهای الکتریکی در برابر اضافه بار و اتصال کوتاه به کار می‌روند.
- موارد استفاده: تابلو برق ساختمان
جمع بندی
تجهیزات برق ساختمان از اهمیت بالایی برخوردار است و باید با دقت و ظرافت کامل طراحی و اجرا شود. انتخاب و استفاده از تجهیزات مناسب، رعایت اصول و استانداردها، و همچنین استفاده از خدمات افراد مجرب و باتجربه، نقشی کلیدی در عملکرد صحیح و بی‌نقص این سیستم ایفا می‌کند. راما تکنیک یکی از بهترین شرکت های ارائه دهنده تجهیزات برق ساختمان در ایران است. اگر به دنبال خرید و تهیه بهترین محصولات روشنایی هستید، پیشنهاد می کنیم این کار را به تیم راما تکنیک بسپارید.
