انواع کابل برق و کاربرد آن

در دنیای امروز، وابستگی ما به برق به حدی است که تصور زندگی بدون آن دشوار است. از روشنایی خانه‌ها و خیابان‌ها تا کارکرد صنایع و تجهیزات پزشکی، همه و همه به جریان بی‌وقفه الکتریسیته وابسته‌اند. در این میان، نقش انواع کابل برق و کاربرد آن و سیم‌های برق به عنوان مجرای حیاتی انتقال و توزیع این انرژی حیاتی، نقشی انکارناپذیر و کلیدی است.

کابل‌ها و سیم‌های برق، شبکه‌ای پیچیده و گسترده را در زیر زمین، بر روی دکل‌ها و در داخل ساختمان‌ها ایجاد می‌کنند که انرژی الکتریکی را از نیروگاه‌ها به منازل، ادارات، صنایع و دیگر نقاط مصرف منتقل می‌کند. این تار و پودهای رسانا، شریان‌های حیاتی دنیای مدرن هستند که بدون آنها، تمدن امروزی به معنای واقعی کلمه فلج خواهد شد.‌

گروه فنی مهندسی راما تکنیک به کابل‌کشی، طراحی و اجرای برق صنعتی، تجاری و اداری می‌پردازد. با راما تکنیک همراه باشید تا شما را با انواع انواع کابل برق و کاربرد آن و اصول کار آن‌ها آشنا کنیم.

آشنایی با انواع کابل برق و کاربرد آن

کابل برق مجموعه‌ای از رشته‌های سیم مسی است که توسط عایقی پوشیده شده‌اند. وظیفه اصلی این رساناهای قدرتمند، هدایت و انتقال جریان الکتریکی و یا سیگنال است. تنوع کابل‌ها، از جنس هادی و عایق گرفته تا ساختار و تعداد رشته‌ها، کاربردهای متفاوتی را برای آن‌ها رقم می‌زند. کابل‌های برق در هزاران نوع مختلف تولید می‌شوند که هر یک برای کاربردی خاص طراحی شده‌اند. از مصارف خانگی و صنعتی گرفته تا پروژه‌های مخابراتی و کامپیوتری، ردپای کابل‌های برق را می‌توان یافت.

انتخاب کابل مناسب، نیازمند شناخت دقیق انواع کابل برق و کاربرد آن است. با آشنایی با انواع مشهور و پرطرفدار کابل برق می‌توانید انتخابی دقیق و متناسب با نیاز خود داشته باشید. در ادامه به معرفی و بررسی انواع کابل برق پرکاربرد خواهیم پرداخت.

انواع کابل برق بر اساس کاربرد

یکی از راه‌های دسته‌بندی انواع کابل برق، تمرکز بر کارکرد و مقاومت آنها در برابر عوامل خارجی است. بر اساس، دو نوع کابل مسلح و غیرمسلح را می‌توان از هم تفکیک کرد:

• کابل‌های مسلح: این نوع کابل‌ها با زرهی از فولاد و غلافی از سرب، در برابر ضربه، فشار، نفوذ رطوبت و دیگر مخاطرات خارجی، مقاومتی مثال‌زدنی دارند. از آنها در مصارف زیرزمینی، خطوط انتقال برق فشار قوی و محیط‌های خشن صنعتی استفاده می‌شود.
• کابل‌های غیرمسلح: این نوع کابل‌ها، تمرکز خود را بر انتقال جریان الکتریکی گذاشته‌اند و از نظر عایق‌بندی الکتریکی قوی هستند، اما در برابر آسیب‌های فیزیکی و عوامل خارجی، مقاومت کمتری دارند. کاربرد آنها بیشتر در سیم‌کشی داخلی ساختمان‌ها، تجهیزات و وسایل برقی است.

اما تقسیم‌بندی انواع کابل برق بر اساس کاربرد آن‌ها به اینجا ختم نمی‌شود. نوع کاری که هر کابل بر عهده دارد، دسته‌بندی دیگری را به وجود می‌آورد:

• کابل‌های انتقال قدرت: این کابل‌ها وظیفه‌ی سنگین انتقال برق با ولتاژهای مختلف را در مسافت‌های طولانی بر عهده دارند. خود به سه دسته فشار ضعیف، فشار متوسط و فشار قوی تقسیم می‌شوند و در مصارف خانگی، صنعتی و توزیع برق به کار می‌روند.
• کابل‌های انتقال سیگنال: این کابل‌ها برای انتقال سیگنال‌های کنترلی، ابزار دقیق و داده‌ها در سیستم‌های مخابراتی، کامپیوتری و صنعتی به کار می‌روند. دقت و سرعت بالا، از ویژگی‌های بارز آنهاست.
• کابل‌های روشنایی و تاسیسات: این نوع کابل‌ها برای تامین روشنایی و راه اندازی وسایل برقی در ساختمان‌ها طراحی شده‌اند. تنوع بالایی دارند و در انواع مختلف افشان، مفتولی و نیمه افشان، با ولتاژهای مختلف و در سایزهای گوناگون تولید می‌شوند.

انواع کابل برق بر اساس مکان استفاده

انتخاب نوع مناسب سیم و کابل، نقشی کلیدی در تضمین عملکرد صحیح، ایمنی و طول عمر تجهیزات الکتریکی ایفا می‌کند. یکی از مهم‌ترین معیارها در انتخاب نوع کابل، مکان استفاده از آن است. در ادامه به بررسی سه دسته از پرکاربردترین انواع کابل برق بر اساس مکان استفاده، یعنی کابل‌های هوایی، زمینی و ساختمانی می‌پردازیم.

• کابل‌های هوایی: کابل‌های هوایی، همان کابل‌های آویزان در دل شهرها هستند که برق را به خانه‌ها و مراکز مختلف می‌رسانند. این نوع کابل‌ها از رشته‌های فولادی گالوانیزه به عنوان هادی و غلافی از جنس پلی اتیلن برای حفاظت در برابر عوامل محیطی استفاده می‌کنند. استحکام و مقاومت بالا، از ویژگی‌های بارز این نوع کابل‌ها است که آنها را برای استفاده در فضای باز ایده‌آل می‌کند.
• کابل‌های زمینی: مثل ریشه درختان در زیر زمین، کابل‌های زمینی نیز وظیفه‌ای مشابه را در شهر‌ها ایفاء می‌کنند. این نوع کابل‌ها، برق را در مسیری امن و پنهان در زیر خاک منتقل می‌کنند. هادی مسی، عایق و غلاف E.T و در صورت نیاز، نوار فولادی، اجزای اصلی این نوع کابل‌ها را تشکیل می‌دهند. مقاومت بالا در برابر رطوبت، خوردگی و فشارهای مکانیکی، از مزایای کابل‌های زمینی است که آنها را برای استفاده در زیر زمین مناسب می‌کند.
• کابل‌های ساختمانی: در قلب هر سازه، شبکه‌ای از سیم‌ها و کابل‌ها جریان دارد که به برق به آن منتقل می‌کند. کابل‌های ساختمانی، وظیفه‌ی انتقال برق به داخل ساختمان‌ها را بر عهده دارند. جنس هادی مسی و غلاف PVC، از مشخصات بارز این نوع کابل‌ها است. انعطاف‌پذیری، تنوع در سایز و سهولت نصب، از مزایای این نوع کابل‌ها است که آنها را به انتخابی ایده‌آل برای سیم‌کشی داخلی ساختمان‌ها تبدیل می‌کند.

انواع کابل برق بر اساس فشار

فشار یا همان سطح ولتاژ یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی است که باید در انتخاب کابل در نظر گرفته شود. در ادامه به بررسی انواع کابل برق بر اساس ولتاژ یا سطح فشار می‌پردازیم و کاربردهای هر کدام را به تفصیل شرح می‌دهیم.

کابل‌های فشار قوی

کابل‌های فشار قوی که با نام کابل قدرت نیز شناخته می‌شوند، برای انتقال جریان‌های الکتریکی با ولتاژ بالا، از نیروگاه‌ها تا شبکه‌های توزیع برق به کار می‌روند. این غول‌های پرقدرت دنیای برق، از هادی‌های مسی یا آلومینیومی و عایق XLPE (پلی اتیلن متقابل) ساخته می‌شوند و توان تحمل ولتاژهای تا ۳۶۰۰۰ وات را دارند.

عایق XLPE با استفاده از خط CCV که توسط کامپیوتر کنترل می‌شود، بر روی هادی تزریق می‌شود. این عایق باید کاملاً یکدست و بدون هر گونه ناخالصی باشد، زیرا وجود آب یا بخار آن در لایه عایق، مقاومت الکتریکی عایق را به شدت کاهش می‌دهد. کابل‌های فوق فشار قوی که با علامت EHV شناخته می‌شوند، توان تحمل جریان برق تا ۴۰۰۰۰۰ ولت را دارند.

کابل‌های فشار متوسط

کابل‌های فشار متوسط، با ولتاژ کمتر از ۳۶۰۰۰ وات، در مناطق شهری و صنعتی نقش‌آفرینی می‌کنند. این کابل‌ها هستند که برق را به خانه‌ها، کارخانه‌ها و مراکز مختلف می‌رسانند. عایق XLPE و هادی مسی یا آلومینیومی، مشابه کابل‌های فشار قوی، در ساختار این نوع کابل‌ها نیز به کار می‌رود.

کابل‌های فشار ضعیف

در ولتاژهای بین ۶۰۰ تا ۱۰۰۰ وات، کابل‌های فشار ضعیف بسیار کاربردی هستند. این کابل‌های متنوع، در انواع مسی و آلومینیومی و با عایق‌های مختلف، وظایف گوناگونی را بر عهده دارند. از روشنایی خانه‌ها تا انتقال نیروی الکتروموتورها، همگی با این کابل‌ها انجام می‌شود. وجود انواع کابل‌های ضد آتش، مقاوم در برابر شعله، با غلاف سربی، مسلح یا زره‌دار، بدون هالوژن و… تنوع خیره‌کننده‌ای در دنیای کابل‌های فشار ضعیف به وجود آورده است. هر کدام از این کابل‌ها، برای شرایط و کاربردهای خاص طراحی شده‌اند.

انتخاب کابل مناسب، گامی کلیدی در تضمین راندمان و ایمنی سیستم‌های الکتریکی است. راما تکنیک، با ارائه طیف گسترده‌ای از انواع کابل برق و کاربرد آن، از جمله کابل‌های فشار قوی، متوسط و ضعیف، همراهی مطمئن در این انتخاب برای شما خواهد بود.

کابل برق مناسب را چگونه انتخاب کنیم؟

انتخاب کابل مناسب از میان انواع کابل برق و کاربرد آن، گامی اساسی در جهت تضمین ایمنی و کارایی سیستم الکتریکی شما محسوب می‌شود. هر کابل با توجه به نوع و سطح مقطع خود، قادر به انتقال جریان مشخصی است. عبور جریانی بیش از حد مجاز از کابل، می‌تواند عمر آن را کوتاه کرده و یا منجر به سوختن کابل و بروز حوادث ناگوار شود. در ادامه، به بررسی جامع و گام به گام فاکتورهای کلیدی در انتخاب کابل برق مناسب می‌پردازیم:

• حداکثر جریان عبوری: اولین و مهم‌ترین فاکتور در انتخاب کابل، حداکثر جریان عبوری از آن است. برای تعیین این مقدار، باید به مشخصات فنی دستگاه‌ها و تجهیزات متصل به کابل، و همچنین به حداکثر جریان مجاز عبوری از کابل (آمپر) که در کاتالوگ یا روی بدنه آن درج شده است، توجه کرد.
• افت ولتاژ: عبور جریان از کابل، منجر به افت ولتاژ در آن می‌شود. این افت ولتاژ باید در حد مجاز باشد تا عملکرد صحیح تجهیزات الکتریکی مختل نشود. برای محاسبه افت ولتاژ، به عواملی مانند طول کابل، سطح مقطع آن، جنس هادی و میزان جریان عبوری نیاز است.
• سطح مقطع:‌ سطح مقطع کابل، نشان‌دهنده ضخامت هادی آن است. هرچه سطح مقطع بیشتر باشد، کابل قادر به عبور جریان بیشتری خواهد بود. انتخاب سطح مقطع مناسب، با در نظر گرفتن حداکثر جریان عبوری و افت ولتاژ مجاز، از اهمیت بالایی برخوردار است.
• نوع هادی: هادی‌های کابل برق، معمولاً از جنس مس یا آلومینیوم هستند. هادی‌های مسی، رسانایی بالاتری داشته و در برابر خوردگی مقاوم‌تر هستند، اما قیمت آنها نیز بیشتر است. هادی‌های آلومینیومی ارزان‌تر هستند، اما رسانایی پایین‌تر و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند.
• نوع عایق: عایق کابل، از هادی در برابر عوامل محیطی و تماس با سایر اجسام محافظت می‌کند. عایق‌ها از جنس‌های مختلفی مانند PVC، XLPE و EPR ساخته می‌شوند. هر کدام از این عایق‌ها، مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب نوع مناسب آن، به شرایط محیطی و نوع کاربری کابل بستگی دارد.

جمع بندی

انتخاب کابل برق مناسب، گامی مهم در جهت حفظ سلامت سیستم الکتریکی و جلوگیری از بروز خطرات احتمالی است. هر یک از انواع کابل برق با توجه به مشخصات فنی خود، قادر به انتقال جریان مشخصی است. عبور جریان بیش از حد مجاز از کابل، عمر آن را کوتاه و احتمال آتش‌سوزی و خسارت را افزایش می‌دهد. پارامترهای متعددی در انتخاب کابل برق دخیل هستند که توجه به آن‌ها ضروری است.

نوع کاربرد، میزان جریان عبوری، ولتاژ، محیط نصب و شرایط آب و هوایی از جمله این پارامترها هستند. آشنایی با علائم اختصاری درج شده روی کابل‌ها نیز، در انتخاب صحیح آن‌ها راهگشا خواهد بود. این علائم، اطلاعات مفیدی در خصوص مشخصات فنی کابل، مانند جنس هادی، نوع عایق، سطح مقطع و تعداد رشته‌ها ارائه می‌دهند.

با توجه به تنوع بالای کابل‌ها در بازار و پیچیدگی انتخاب نوع مناسب، انتخاب بهترین محصول سخت شده است. گروه مهندسی راما تکنیک با تسلط کامل بر نکات فنی و جزئیات مربوط به انواع کابل‌ها، آماده ارائه خدمات به شما در زمینه انتخاب و خرید بهترین برندهای سیم و کابل در ایران است. شما می‌توانید انواع خدمات تجهیزات برق صنعتی و ساختمانی را نیز از راما تکنیک دریافت کنید. مجموعه راما تکنیک با سابقه درخشان در این زمینه، کیفیت و اصالت محصولات خود را تضمین می‌کند. ما در راما تکنیک، با ارائه طیف گسترده‌ای از کابل‌های برق با ولتاژهای مختلف، شما را در انتخاب کابل مناسب برای هر پروژه یاری می‌رسانیم.